نقشه برداری- ترازیابی (استادیمتری)
تعیین اختلاف ارتفاع نقاط نسبت به هم را ترازیابی و یا نیولمان می گویند
ترازیابی بنا به دقت مورد نظر و سرعت لازم ممکن است به یکی از 3 روش زیر انجام شود:
ترازیابی با فشار سنجی ( بارومتریک) به کمک اندازه گیری فشار هوا
ترازیابی غیر مستقیم ( مثلثاتی) با دوربین زاویه یاب تئودولیت
ترازیابی مستقیم (هندسی) با دوربین تراز یاب نیوو
یادآوری:
سطح تراز: سطحی است که درتمام نقاط بر امتداد نیروی ثقل عمود باشد. کلیه خطوط روی این سطح، خطوط همتراز می باشند. همانطور که قبلا نیز گفته شده است، سطح ژئوئید سطح ترازیست منطبق بر سطح متوسط آب دریاهای آزاد.
صفحة افقی در یک نقطه صفحه ایست که در آن نقطه بر سطح تراز مماس باشد.
صفحة قائم در یک نقطه صفحه ایست که از امتداد شاقولی آن نقطه بگذرد.
سطح مبنا: سطح ترازیست که ارتفاع هر نقطه نسبت به آن سطح سنجیده می شود.
ارتفاع یک نقطه: فاصله قائم سطح تراز عبوری از هر نقطه نسبت به سطح مبنا را ارتفاع می گویند.
بنچ مارک نقاط ثابتی هستند که ارتفاع آنها برای نقشه بردار معلوم است و در کل 4 نوع است:
بنچ مارک ژئودزی: (GTS.BM)
بنج مارک دائمی: (P.BM)
بنچ مارک اختیاری: (A.BM)
بنج مارک های موقتی: ( T.BM)
ترازیابی بارومتریک یا فشار سنجی
این نوع ترازیابی را آلتیمتری نیز می گویند. در مواقعی که سرعت عمل زیاد و دقت کم مورد نظر باشد از این روش استفاده می شود (مثلاً کوهنوردی). اساس این روش بر پایه پیدا کردن اختلاف ارتفاع دو نقطه مانند A و B از روی فشار هوا، درجه حرارت و میزان رطوبت موجود در دو نقطه است و در حالت معمولی از رابطه زیر استفاده می شود:
در این رابطه C ضریبی است که مقدار آن در سیستم متریک 18400 است. Pi فشار هوا در نقطه i بوده و Hi نیز ارتفاع نقطه i است. محاسبه مقادیر α و t نیز در رابطه نشان داده شده است.
ترازیابی بارومتریک یا شیلنگ تراز
ترازیابی با دوربین نیوو
به طور کلی دوربین ترازیابی دارای دو نوع تنضیمات می باشد:
تنظیمات موقتی: تنظیماتی هستند که در هر ایستگاه گذاری و هر قرائت بایستی آنها را تنظیم و کنترل نمود.
تنظیمات دائمی: ایجاد وضعیت محورهای دستگاه نسبت بهم که توسط کارخانه انجام میشود و در اثر کار زیاد یا ضربه خوردن بهم بخورد.
تنظیمات موقت دوربین تراز یاب:
1- استقرار، یعنی قرار دادن دوربین روی سه پایه مربوطه و مستقر کردن آن روی نقطة مورد نظر. در استقرار دوربین بایستی نکات زیر رعایت شود:
– حتی المقدور دوربین در وسط دو نقطه ای باشد که می خواهیم اختلاف ارتفاعشان را تعیین کنیم.
– بلندی سه پایه متناسب با قد عامل باشد.
– دستگاه از نظر استقرار بایستی پایدار باشد.
2- تراز کردن دستگاه از نظر تراز کروی و استوانه ای (درصورتیکه تراز استوانه ای هم داشته باشد)
3- حذف پارالاکس، یعنی واضح دیدن تصویر شاخص (در میدان دید آوردن شیئ مورد نظر در دوربین) و هچنین روشن کردن تارهای رتیکول
اگر فاصله نقاط از هم زیاد باشد یا اختلاف ارتفاع بین دو نقطه بیشتر از طول شاخص باشد بایستی از چندین ایستگاه تراز یابی استفاده کرد.
دانلود فایل پی دی اف ترازیابی به همراه مثال و تمرین:
