رسم فنی- جلسه ی دوم

مقدمه

نقشه کشی وسیله ارتباطی بین انسانها، حتی قبل از پیدایش خط و نوشته بوده است. نقشه زبان مشترک بین طراحان و سازندگان در زمینه های گوناگون است. پیدایش نقشه از نیاز انسان به ساختمان آغاز شده است و بعدها در صنعت توسعه یافته است. نقشه ها نیازمند آن هستند که دارای علائم و نشانه های یکسانی باشند تا برای عموم قابل فهم باشند. بنابراین برای رفع این نیاز سازمان های استاندارد تشکیل شدند.

زبان گرافیک

ابتدا سعی کنید شکل مقابل را توصیف کنید. سپس توصیف خود را با توصیف دیگران مقایسه کنید. چه اتفاقی رخ داد؟

مشاهده کردید زبان نوشتاری برای توصیف اندازه، شکل و ویژگیهای هندسی دیگر ناکافی است. زبان گرافیک با استفاده از خطوط، سطوح ، گوشه ها و قوس ها یک جسم را معرف می کند. به این زبان، رسم یا نقشه کشی گفته می شود.

روش های مختلف نقشه کشی:

1-دست خط: خطوط با دست بدون کمک ابزار ترسیم می شوند.

2-ابزار: ترسیم دقیق

3-کامپیوتر: استفاده از نرم افزارهای کامپیوتری(Autocad، Solidwork، Catia) به ابزارهای کامپیوتری مبتنی بر کامپیوتری:نرم افزارهای CADنیز گفته می شود. (CAD : Computer Aided Design)

ترسیم با ابزار

ترسیم دقیق خطوط، منحنیها و دوایر با استفاده از ابزارها
ترسیم با مقیاس خواهد بود

ترسیم با کامپیوتر

استفاده از نرم افزارهای کامپیوتری مثل Autocad Solidworks Catia و ترسیم راحت تر و سریعتر نقشه های صنعتی

توجه:

مهارت تجسم را نمی شود از کامپیوتر یاد گرفت.
مهارت تجسم با یادگیری اصول ترسیم و تمرین عملی بدست می آید.

نقشه کشی ترکیبی از زبان گرافیک و زبان کلمات

زبان گرافیک: رسم اشکال هندسه

زبان کلمات: بیان ابعاد،موقعیت ها و علائم ویژه

استانداردهای نقشه کشی (ISO/ 128)

نقشه ها نیازمند آن هستند که دارای علائم و نشانه های یکسانی باشند تا برای عموم قابل فهم باشند. بنابراین برای رفع این نیاز سازمان های استاندارد تشکیل شدند.
در ابتدا سازمانهای ملی استاندارد در کشورهای مختلف مختص خودشان تاسیس شدند.
سپس با تجمیع این سازمان های گوناگون یک سازمان واحد استاندارد با عنوان ISA ایجاد شد. (International Standard Association)
پس از جنگ جهانی دوم این سازمان به ISO تغییر نام داد.
(International Standard Organization)
استانداردها مجموعه ای از قواعد هستند که نحوة آماده سازی نقشه را مشخص می کنند تا نقشه‌ها معنی یکسانی را برای هر کس که آنها را خوانده است، انتقال دهند.
سازمان استاندارد ایران در سال 1332 با نام ISIRI تاسیس شد و درحال حاضر دستورهای ایزو در نقشه های کشور رایج است.

اندازه کاغذها در استاندارد ISO

اندازه ی حاشیه ی کاغذها

انواع خطوط

خطوط مرئی: خطوطی که در نمای جاری قابل رویت هستند.

خطوط مخفی: خطوطی که در نمای جاری قابل رویت نیستند.

محور تقارن: بیانگر محور تقارن، مسیر حرکت، محورهای دایره و محورهای تقارن اجسام دارای تقارن محوری هستند.

خطوط اندازه و رابط: بیانگر ابعاد و موقعیت اجزای یک جسم در نقشه هستند

نمایش صحیح و غلط خطوط: اتصال خط ممتد و خط چین

اتصال دو خط چین

مقیاس: نسبت اندازه ترسیمی به اندازه واقعی

مقیاس کاهشی : اندازه ترسیم کوچکتر از اندازه واقعی جسم است.

مقیاس افزایشی : اندازه ترسیم بزرگتر از اندازه واقعی جسم است.

در ترسیم نقشه ها با مقیاس باید به موارد زیر توجه کرد:

در اندازه گذاری روی نقشه ها، اندازه واقعی نوشته می شود.
زوایا با مقیاس، بزرگ یا کوچک نمی شوند
مقیاس نقشه در جدول و یا زیر همان نقشه نوشته می شود.

تصویر

تصویر به معنی نمایش اجسام بر روی صفحه می باشد. مانند سایه اجسام در طبیعت.
هدف از تصویر، نشان دادن اجسام سه بعدی بر روی مدیای دو بعدی (کاغذ و صفحه مانیتور) است.

تصویر جسم بر روی صفحه به دو عامل بستگی دارد:
1- شعاع مصور
2- صفحة تصویر

تصاویر بر اساس شعاع مصور به دو قسمت تقسیم می شوند:

معایب تصویر مرکزی:
1- ایجاد آن دشوار است
2- این نوع تصویر شکل و اندازه واقعی تصویر را نشان نمی دهد

تصویر موازی:

1- تصویر موازی قائم: شعاع های مصور موازی و بر صفحه تصویر عمود هستند

2- تصویر موازی مایل: شعاع های مصور موازی و بر صفحه تصویر عمود نیستند

در رسم فنی منظور از تصویر، تصویر موازی قائم است.
در این نوع تصویر، فرد عمود بر صفحه تصویر می ایستد و آنچه را که می بیند به عنوان تصویر جسم، رسم می کند.

تصاویر موازی قائم:
1- تصویر مجسم
2- تصاویر چند نما