رسم فنی- جلسه ی دهم

تصویر مجسم

در جلسات قبل نحوه ترسیم نمایش نماهای بیرونی و اجزای درونی اجسام و اندازه گذاری در نماها آشنا شدید. همچنین در درس مجهول یابی نیز تا حدودی با نحوه ترسیم تصاویر مجسم آشنا شدید. گاهاً برای اینکه درک بهتری از جسم مورد نظر ایجاد شود، در کنار نماها، از تصاویر مجسم جسم نیز استفاده می شود. در این جلسه با تکنیک های ترسیم تصاویر مجسم از روی سه نما آشنا خواهید شد و انجام تمرین و ممارست در این زمینه در تقویت توانایی تجسم ذهنی شما بسیار بسیار موثر است.

محتوای درس:

تصویر مجسم نمایی سه بعدی از جسم است

اهمیت تصاویر مجسم:

براي دریافت اطلاعات از یک تصویر مجسم نيازي به دانستن اطلاعات نقشه کشی نيست، زیرا تصویر مجسم مانند یک عكس عمل میکند.

براي درك بيشتر نقشه هاي دوبعدي كه گاهي پيچيدگي‌هايي نيز در آن ها وجود دارد، كمك مؤثر و قابل توجهي است.

برخی از شرکتهاي توليد کننده قطعات برای آموزش نحوه نصب ، استفاده و تعمیر در دفترچه راهنما از تصاویر مجسم موسوم به انفجاري استفاده میکنند . نقشه هاي انفجاري علاوه بر ارائه‌ي تصاویر به صورت سه بعدي، ترتيب مونتاژ و دمونتاژ آنها را نشان میدهند.

معایب تصاویر مجسم:

ترسيم تصاویر سه بعدي مشكل‌تر از ترسيم تصاویر دوبعدي است.تمامی جزئيات در تصاویر سه بعدي قابل تعریف نيستند.اندازه‌هاي طولی و زاویه‌اي در ترسيمات سه‌بعدي با مقدار حقيقی خود برابر نيستند.

انواع تصاویر مجسم:

تصاویر مجسم بر اساس زاویه محورها به سه دسته تقسیم می شوند.

تصاویر مجسم ایزومتریک:

ايزومتريك به معني هم مقياس است و زماني اين نوع تصوير كاربرد دارد كه مقادير طول، عرض و ارتفاع حجم را با يك مقياس ترسيم كنند.محورها برای ترسیم ایزومتریک در دو حالت به صورت زیر نشان داده شده است.

نحوه ی ترسیم تصاویر مجسم ایزومتریک:

خطوط ایزومتریک:

خطوطي كه در تصوير مجسم موازي محورهاي مختصات هستند خطوط ایزومتریک نامیده می شوند. این خطوط برابر با اندازه واقعی ترسیم می شوند.

خطوط غیر ایزومتریک:

خطوطی که موازی هیچکدام از محورهای مختصات نیستند، خطوط غیر ایزومتریک نامیده می شوند. در تصاویر مجسم اندازه این خطوط با اندازه واقعی آنها متفاوت است.

برای ترسیم مجسم ایزومتریک طبق مراحل زیر عمل می کنیم:

1- ابتدا محورهای مختصات را ترسیم می کنیم.

2- یک مکعب با حداکثر طول، عرض و ارتفاع جسم مورد نظر ترسیم می کنیم ( این مکعب، مکعب محیطی نامیده می شود).

3- تمامی خطوط ایزومتریک را ترسیم می کنیم.

4- خطوط غیر ایزومتریک را با پیدا کردن نقاط ابتدا و انتها و سپس وصل آنها به یکدیگر ترسیم می کنیم.

5- خطوط اضافی را پاک می کنیم

نکته: در تصاویر مجسم خطوط ندید رسم نمی شوند.

برای ترسیم مجسم ایزومتریک طبق مراحل زیر عمل می کنیم:

مثال 1:

1- ترسیم محورهای مختصات

2- ترسیم مکعب محیطی

3- ترسیم خطوط ایزومتریک

4- ترسیم خطوط غیر ایزومتریک: این جسم خطوط غیرایزومتریک ندارد

5- پاک کردن خطوط اضافی

مثال 2:

عموماً ترسیمات این بخش در کاغذ ایزومتریک انجام می شوند.

ترسیم دایره در تصویر مجسم ایزومتریک:

در تصویر مجسم ایزومتریک دایره به بیضی تبدیل می شود. برای ترسیم این دایره به صورت زیر عمل می کنیم:

1- ابتدا مطابق شکل دایره را توسط یک مربع محاط می کنیم و نقاط را مطابق شکل نامگذاری می کنیم.

2- سپس این مربع محاطی رو صفحه ایزومتریک ترسیم کرده و نقاط نامگذاری شده را انتقال می دهیم. نقطه ی B را به نقاط 3 و 4 و نقطه ی D را به نقاط 1 و 2 وصل می کنیم و نقاط تقاطع این خطوط را مطابق شکلm و n می نامیم.